Cây chùm ngây - còn một tên khác của nó là Cây Moringa Oleifera
Moringa Oleifera (Việt Nam gọi là Chùm Ngây), xuất xứ từ Bắc Ấn độ nhưng hiện nay đã được phổ biến trên 80 quốc gia vùng nhiệt đới. Cây Moringa Oleifera thường được gọi Horseradish, Drumstick tree và Mẹ các loài thảo dược (Mother of The Herbs). Moringa có vô số tên gọi tùy theo quốc gia như Morunga (theo ngôn ngữ Dravidian Ấn Độ), hay các tên khác như Kellor, Horseradisk và Drumstick tại Anh và Úc châu, Malunggay tại Philippin ….
Sau khi thử nghiệm, người ta thấy 100gr lá Moringa cung cấp vitamins C của 7 trái cam, canxi của 4 ly sữa, vitamin A của 4 củ cà rốt, 2 lần protein của 1 ly sữa, ba lần chất potassium của một trái chuối.
Moringa cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ em, người già, sản phụ, và là loại rau rất tốt cho người ăn chay, suy dinh dưỡng và người mới khỏi bệnh.
1. Cây, lá và quả Moringa
Từ Moringa, ta có thể dùng lá, rễ, hoa và quả để ăn. Lá là phần được dùng nhiều nhất, được ăn như xà lách, hay hấp với một ít gia vị như dấm, muối và nấu canh, hay nấu chung các loại rau, đậu khác. Nên nhớ, sau khi đã nấu canh hay súp xong, ta bỏ lá Moringa vào nồi chỉ vài phút là ăn được, vì nấu quá chín sẽ mất hết dinh dưỡng. Thường thì lá non ngon hơn, nhưng lá già vẫn không bị đắng… Hoa Moringa được nấu và trộn với các loại súp hay chiên với trứng (nếu ăn mặn) hoặc làm trà. Hoa Moringa cũng đựợc ong ưa thích.
Quả của Moringa ăn được khi có chiều dài từ 10cm đến 15cm, tới khi quả già. Quả nấu như các loại đậu đũa, mướp, và nó có vị như măng tây (asparagus). Nhưng cẩn thận khi ăn phải những phần có vị đắng, vì nếu ăn nhiều nó sẽ thành chất độc. Quả Moringa có thể nấu với các loại rau khác thành món súp, hay món lẩu.
Hạt Moringa được nấu như các loại đậu đỗ. Ta tách vỏ quả để lấy các hạt ra. Hạt Moringa với một màng cơm trắng bao chung quanh hột kết dính vào thành quả. Bỏ hạt (với màng cơm trắng) vào một cái rá (hay rổ), đem ngâm vào một thau nước để rửa và tách phần cơm dính ra khỏi hột. Sau đó nấu hạt đã rửa sạch để dùng như đỗ. Khi hạt Moringa đã già, người ta ép hạt để làm dầu dùng để nấu ăn, dầu dùng trong ngành thẩm mỹ hoặc dầu dùng để massage hay loại dầu sinh học (biodiesel).
Rễ cây Moringa dùng nấu chung các loại súp, và có mùi giống như Horseradisk (một loại rau ở các nước Tây Phương và ngay cả Ấn Độ). Rễ cây có thể ướp với dấm và muối, nếu dùng không hết bạn nên để trong ngăn đá để dành. .
Lá Moringa còn được dùng làm Leaf Powder (bột lá Moringa). Sau khi thu hoạch lá và rửa sạch cho hết bụi bặm, lá Moringa sẽ được trải đều trên các tấm khay lớn để hong cho khô lá, vì nếu phơi ngoài nắng lá sẽ mất hết chất dinh dưỡng. Sau đó, người ta đem tất cả lá để xay nhỏ ra làm bột. Bột Moringa này có rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho trẻ em, người già và các sản phụ. Ngoài ra, các lá khô, vỏ cây, rễ Moringa cũng được dùng để nuôi trâu, bò, gà…
Hạt Moringa non dùng để nấu như các loại đậu Hà Lan, đậu xanh, có rất nhiều chất dinh dưỡng. Nó còn có công dụng lọc nước sông dơ bẩn. Thay vì dùng các hoá chất để lọc nước, vừa hao tốn lại vừa tốn kém, không an toàn, ta dùng quả Moringa tán thành bột (seeds powder) và bỏ bột vào thùng nước. Bột sẽ kết dính với các chất bẩn, và lắng đọng dưới đáy thùng. Theo các nghiên cứu, sau khi lọc nước bằng bột quả Moringa (Moringa seeds powder) đã có thể mất đi từ 90% đến 99% chất bẩn và vi trùng (bacterial) trong nước sông.
2.Lá Moringa :
- Vò nát nắm lá xát vào màng tang trị được bệnh nhức đầu.
- Muốn làm ngừng chảy máu ở vết cắt cạn, dùng băng dán vài lá tươi vào ngay vết cắt.
-Lá Moringa có công dụng sát trùng (anti-bacteria) và tan máu vết sưng (anti-inflammatory) .
- Chất nước lấy ra từ lá có tính chất kháng trùng và nấm trên da.
- Lá làm trà trị bệnh u bướu dạ dày (gastric ulcers), và tiêu chảy.
- Dùng Moringa làm thực phẩm rất tốt cho những người suy dinh dưỡng cho tất cả mọi người trong tình trạng hiện nay.
Hoa Moringa
- Nước ép hoặc xay từ hoa Moringa giúp tăng cường lượng sữa cho các sản phụ nuôi trẻ sơ sinh.
và những người khó khăn trong việc tiểu tiện.
Quả Moringa
- Nếu ăn sống, quả trị dược bệnh gan, lá lách và đau các khớp.
- Vì nhiều chất dinh dưỡng và chất xơ (fibre) sẽ giúp tốt cho người suy dinh dưỡng (malnutrition) và tiêu chảy.
Hạt Moringa:
- Vì có đặc tính chống sưng, trị bệnh thấp khớp (arthritis), phong thấp (rheumatism), bệnh “gout”, chứng chuột rút(cramp), mụn nhọt (boil)….Hạt được rang (không dầu) cho tới khi vàng, giã nát và trộn với dầu dừa. Rồi xoa vào nơi đau nhức. Dầu của hạt Moringa cũng trị những bệnh trên. Hạt còn được dùng để giảm các cơn giật kinh phong (epilepsy).
Vì Moringa phát triển trên tất cả các loại đất, và phát triển tốt ở nhiệt độ từ 25 đ ộ C đến 40 độ C và lên đến 48 độ C trong bóng râm. Lá rụng trong tình trạng hạn hán, nhưng nó sẽ phục hồi lại nếu có một vài cơn mưa .
3.Hoa Moringa
Trong khoảng 3 năm đầu tiên, một cây Moringa sẽ cho ta từ 400 – 600 quả .Và một cây đã trưởng thành sẽ đạt được 1600 quả .
Quả Moringa dài hơn trái mướp hương , một quả gồm từ 7 đến 9 hạt . Hạt thu hoạch khi quả dài từ 15cm đến 20cm khi còn non. Lúc quả đạt được chiều dài tối đa , thì vỏ đã bị cứng và đắng. Lúc đó, người ta sẽ lấy hạt để ép lấy dầu, làm dầu sinh-học (biodiesel) , một loại dầu mỹ phẩm …
Những quả non được gọi là “drumsticks” tại India - Ấn Độ, dùng để nấu như các loại rau củ khác và có vị như măng tây (asparagus) . Chúng được bán hay đóng hộp tại nhiều nước Á châu. Các loại đồ hộp với quả Moringa đươc xuất cảng từ Ấn Độ, Tích Lan (Sri Lanka) và Kenya đến các nước Âu châu và Á châu .
Moringa được phổ biến đa số tại các quốc gia nhiệt đới, bán nhiệt đới và đang ở các nước Phi châu (Moringa Project) .
Ở các nước Á châu, có nhiều loại rau nhưng không có loại rau nào nhiều dinh dưỡng và đa dụng như Moringa, và nó có thể chịu đựng thời tiết nóng bức vùng nhiệt đới nên Moringa còn có tên là Never Die tree (Cây không bao giờ chết). Những vùng gần bờ biển đất xấu và nhiều chất muối vẫn trồng được với điều kiện trộn thêm cát và mùn hay đất tốt.
Ở Ấn Độ, Moringa rất thông dụng trong các bữa ăn. Thường thì họ ăn Moringa từ ba đến bốn bữa ăn trong tuần. Ngoài lá, nhu cầu về quả Moringa rất cao. Hương vị đậm dà của Moringa còn được di dân Ấn Độ mang theo khi tới các nước Tây Phương.
Ở các nước Á châu, người dân trồng Moringa đã lâu, nên họ đã chế biến thành nhiều món ăn như mì sợi trộn Moringa, các loại bánh trộn Moringa, các món ăn đóng hộp…
4. Hạt Moringa
Cách trồng Moringa :
Moringa có 12 loại thuộc họ Chùm Ngây (Moringaceae), nhưng chỉ có Moringa Oleifera là loại chúng ta sẽ nói đến dưới đây. Moringa phát triển tốt dưới ánh nắng, trên tất cả thứ đất, nhưng nó thích hợp với đất thịt pha cát ,với độ acidic nhẹ, dễ thoát nước từ độ cao 500M đến hơn 1000M trên mặt nước biển (altitude). Độ mưa từ 250mm trở lên, nhưng nếu ở vùng mưa quá nhiều, nên trồng cây trên mô đất để nước mưa có thể chảy thoát, vì rễ cây sẽ hỏng nếu ứ nước quá nhiều.
Moringa là loại cây gỗ mềm (softwood) , nên tránh trồng gần nhà vì gió mạnh sẽ đổ. Cây sẽ rụng lá từ tháng 12 đến tháng 1, và tháng 2 đến tháng 3 lá sẽ mọc lại .Vỏ cây dầy và có màu xám giống như điên điển hay bấc (để làm nút chai).
Moringa phát triển nhanh có thể cao từ 9m đến 12m. Và trong vòng 8 tháng, cây đã ra những cánh hoa màu kem. Mùa hoa nở bắt đầu tháng Giêng đến tháng Ba. Quả chín từ tháng Tư đến tháng Sáu và dài từ 30cm đến 50 cm. Hạt Moringa có thể ương xuống đất bất kỳ lúc nào.
Cây Moringa sẽ cho hoa và quả mỗi năm, nhưng có vài vùng cây cho hoa và quả hai lần một năm. Cây Moringa cao đến 5 mét, cho hoa và quả trong năm đầu tiên. Nếu không tỉa bớt, cây có thể cao 12 mét và thân cây 30cm. Tuy nhiên, ta có thể tỉa hàng năm để cây có chiều cao từ 1 mét đến 2 mét cho tiện thu hoạch lá. Moringa sẽ mau chóng phục hồi, và sản xuất lá và quả vừa tầm tay dể dàng thu hoạch . Moringa có thể trồng dễ dàng bằng hạt hay giâm cành.
Nguồn thucduong.vn