Cây chùm ngây - còn một tên khác của nó là Cây Moringa Oleifera
Moringa Oleifera (Việt Nam gọi là Chùm Ngây), xuất xứ từ Bắc Ấn độ nhưng hiện nay đã được phổ biến trên 80 quốc gia vùng nhiệt đới. Cây Moringa Oleifera thường được gọi Horseradish, Drumstick tree và Mẹ các loài thảo dược (Mother of The Herbs). Moringa có vô số tên gọi tùy theo quốc gia như Morunga (theo ngôn ngữ Dravidian Ấn Độ), hay các tên khác như Kellor, Horseradisk và Drumstick tại Anh và Úc châu, Malunggay tại Philippin ….
Sau khi thử nghiệm, người ta thấy 100gr lá Moringa cung cấp vitamins C của 7 trái cam, canxi của 4 ly sữa, vitamin A của 4 củ cà rốt, 2 lần protein của 1 ly sữa, ba lần chất potassium của một trái chuối.
Moringa cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ em, người già, sản phụ, và là loại rau rất tốt cho người ăn chay, suy dinh dưỡng và người mới khỏi bệnh.
1. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
Chùm ngây thuộc loại đại mộc, cây có thể trồng trong chậu cảnh hoặc ngoài vườn và có thể mọc cao 5 đến 10m. Lá kép, hoa trắng mọc thành chùm, quả dài giống quả cây hoa phượng,hạt màu đen. Cây sinh trưởng tốt ở nhiều điều kiện khí hậu và trổ hoa vào các tháng 1 – 2. Các bộ phận của cây như lá, quả là nguồn thực phẩm tốt, đặc biệt củ cây là một loại dược liệu quý.
Cây ưa sáng mọc nhanh, giai đoạn đầu ưa bóng nên có thể trồng xen, khi cây lớn điều chình ánh sáng, tái sinh chồi mạnh với những nơi độ ẩm cao, đất xốp, tầng mùn dày, tái sinh hạt yếu. Cây chịu hạn tốt, ưa khô và chịu được những nơi đất xấu cằn cổi. Cây có thể trồng quanh năm, đối với trồng hạt và trồng cây non bầu 6 tuần tuổi, thì thời vụ tốt nhất là vào tháng 5 đến tháng 11. Sau đây là cách trồng và chăm sóc cây Chùm ngây.
Trồng hạt.
Ngâm đúng kỹ thuật sẽ cho tỉ lệ nẩy mầm ~ 85% đối với hạt giống mới và tỷ lệ ~ 40% đối với hạt giống lưu trữ 1 năm.
Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi + 3 lạnh) trong vòng 24 giờ, Hạt sau khi ngâm, vớt ra trộn với cát, ủ trong bao tải, hoặc rơm rạ mỗi ngày tưới một lần, 3 - 6 ngày sau hạt nẩy mầm, đem hạt trồng ra vườn hoặc chậu nhựa chứa đất tơi xốp có khoét lỗ rút nước, tưới nước vừa đủ ẩm , tránh sũng nước, 3 - 5 ngày cây sẽ nhú lên, chờ từ 6 - 8 tuần cây khỏe, cứng cáp.
Trồng bầu với cây 6 tuần tuổi.
Cây ươm bầu 6 tuần tuổi cao từ 25-30cm đã đâm rễ mạnh và cứng cáp. Đào lỗ sâu 30cm và rộng 30cm, mỗi lỗ đào cách nhau từ 1,5m - 2m. Nếu trồng chậu, thì nên trồng trong chậụ lớn đường kính > 50cm để cây và củ phát triển tốt.
Sau khi chuẩn bị đất xong, tiến hành cắt đáy, rạch hai bên bầu, lưu ý không để phạm vào rễ cái. Đổ một lớp đất xốp trước khi đặt bầu xuống, cuối cùng là phủ, nén lớp đất xốp chung quanh và mặt trên, giữ ẩm 2 - 3 tuần cây sẽ sống khoẻ, đến lúc đó không cần phải thường xuyên tưới nước nữa. Giai đoạn đầu, cần lưu ý bảo vệ cây non khỏi chuột cắn!
Trồng cây 1 năm tuổi.
Cây trồng được 1 năm tuổi đã tiến hành xén ngọn, cây cao từ 1-1,5m, củ nặng khoảng 500g và đã cho thu hoạch lá được ngay. Đào lỗ sâu 50cm và rộng 50cm, mỗi lỗ đào cách nhau từ 1,5m - 2m. Nếu trồng chậu, thì nên trồng trong chậụ lớn đường kính > 50cm để cây và củ phát triển tốt.
Sau khi chuẩn bị xong đất, tiến hành cởi bỏ bao đất, cần nhẹ nhàng không để phạm vào rễ cái. Đổ một lớp đất xốp trước khi đặt bầu xuống, cuối cùng là phủ, nén lớp đất xốp chung quanh và mặt trên, giữ ẩm trong vòng 1 tuần cây sẽ sống khoẻ. Sau 3 tuần là có thể hái lá và ngọn non sử dụng.
2. Chăm sóc và thu hoạch
Giai đoạn đầu, không để gia súc, gia cầm vào khu vực trồng cây vì cây đang non, mềm dễ bị gãy và dậm đạp hư cây. Hằng năm có kế hoạch làm cỏ, xới vun gốc và bón phân vi sinh, hữu cơ cho cây.
Thu hoạch lá: Cây 3 tháng tuổi đã bắt đầu cho thu hoạch, cây cao 60cm bắt đầu cắt ngọn và mỗi tháng tiến hành tỉa cành thúc đẩy cây đâm chồi, chăm sóc bón phân, sau 6 tháng tuổi, cây cao khoảng 2 mét, là thời gian bắt đầu thu hoạch chính, trung bình cây đã có thể cho 600g lá tươi /cây /tháng.
Thu củ và quả: Cây 5 năm tuổi sẽ có thể thu hoạch củ, mỗi cây cho từ 3 – 10kg củ lớn với giá trị cao. Quả già có thể phơi khô làm giống hoặc lấy hạt rang ăn như lạc cũng rất tốt.
Chú ý khi sử dụng cây Chùm ngây: Mặc dù cây Chùm ngây là một món ăn dinh dưỡng rất tốt đặc biệt cho phụ nữ mới sinh và con nhỏ. Tuy nhiên khi bạn có thai, hormon thai nghén là progesterone bài tiết làm mềm tử cung khiến cơ tử cung không co bóp. Còn alpha-sitosterol trong rau chùm ngây gây co cơ trơn tử cung và làm sẩy thai. Vì thế các nhà khoa học nhắc nhở “phụ nữ có thai không được ăn rau chùm ngây”.
Trên đây là hướng dẫn cơ bản về kỹ thuật trồng cây Chùm ngây làm rau ăn hàng ngày.
Chúc các bạn có một góc vườn nhỏ xanh đẹp và hữu ích.
