Dưỡng sinh trong đời sống hàng ngày

Thực dưỡng mang ý nghĩa là dưỡng sinh trên mọi mặt của cuộc sống bao gồm ăn uống, ngủ nghỉ, suy tư tất cả phải hợp lý và điều hòa

Ngày và đêm là hai giai đoạn trái ngược nhưng bổ túc cho nhau. So với ban đêm tối tăm,ẩm và lạnh thì ban ngày Dương hơn vì sáng, khô, nóng hơn. Vả lại, do quả đất quay, vào ban đêm chúng ta hướng ra ngoại biên của thái dương hệ, nghĩa là ở vị thế ly tâm;còn ban ngày chúng ta ở vị thế hướng tâm quay vào phía mặt trời, vì vậy sinh hoạt của con người phải hài hoà với chu kỳ thời gian, Dương hơn vào ban ngày và nghỉ ngơi Âm hơn vào ban đêm.

Vào buổi sáng, mọi người chuẩn bị chia tay nhau (hành động Âm) để bắt đầu lao động. Bữa ăn sáng được sửa soạn đơn giản như cháo, bột hoặc phở, hủ tiếu gạo lứt nêm gia vị mặn hoặc nấu với ít rau củ, uống nước chè xanh; người lao động nặng có thể ăn cơm, xôi với muối vừng, thêm củ khoai cho chắc bụng, uống cà phê thực dưỡng hoặc sữa thảo mộc. Nếu lúc này ăn nhiều món ăn thịnh Âm (trái cây, sữa, đường...) hoặc ăn quá Dương (nhiều thịt, trứng) khi lao động ta sẽ mệt hoặc dễ buồn ngủ giữa ngày.

Suốt ngày, không khí lao động có thể khiến người ta quên bớt niềm riêng, nhưng khi chiều đến, sự náo nhiệt của ngày (Dương) lắng dần vào đêm(Âm) nỗi bâng khuâng nhung nhớ giục ta quay về tổ ấm(hành động Dương). Bữa cơm chiều đánh dấu sự tái ngộ được sửa soạn Dương hơn bửa sáng gồm cơm lứt muối vừng và một ít súp rể củ nấu xào, có thể thêm chút cá tôm kho hấp.

Còn bửa trưa trong thoáng giây gặp gỡ có tính cách trung gian giữa bửa sáng và bửa chiều, nên có thể dùng cơm lứt muối vừng, rau luộc hoặc hấp, thêm ít súp tương và đậu hạt. Điều quan trọng nhất trong dinh dưỡng là được sự ngon miệng chứng tỏ dạ dày khoẻ mạnh đủ sức hấp thu và chuyển hóa thức ăn thành dinh dưỡng nuôi cơ thể. Muốn vậy thì đừng ăn lặt vặt đến chán chê.

Mỗi bữa ăn, ngoài vấn đề sức khỏe còn là dịp để củng cố tình cảm gia đình hay tập thể. Qua dịp này những cá tính khác nhau sẽ hoà hợp thống nhất trong cùng quan niệm sống. Ngoài món chính là cơm gạo lứt và muối vừng, còn có các món ăn Âm và Dương tuỳ thuộc thể trạng của mỗi người. Như vậy, cái riêng và cái chung, cá nhân va ftập thể hoà quyện nhau trong cách ăn của người Việt Nam.

Khi những ngôi sao đầu tiên xuất hiện trên bầu trời đêm, tâm hồn và thể xác được thư giãn trong không gian đang mở ra của vũ trụ, từ lúc này cho đến khi đi ngủ không nên ăn gì nữa vì toàn bộ cơ thể đang cần sự nghỉ ngơi. Nếu ăn vào khoảng thời gian này, nhất là ba giờ trước khi đi ngủ thức ăn sẽ khóa tiêu, ứ đọng và sình thối trong ruột khiến cho giấc ngủ trở nên nặng nề đầy mộng mị. Thêm vào đó, dạ dày bị bắt buộc làm việc sẽ suy yếu kéo theo sự suy nhược thần kinh vì dạ dày liên quan đến não.

Từ 6 giờ chiều đến 8 giờ tối là thời gian để con người vui hưởng cảnh ấm êm của gia đình hay tập thể. Những căng thẳng nhọc nhằn của ban ngày tan biến trong tiếng cười con trẻ, trong lời thủ thỉ tâm tình của lứa đôi, trong ánh mắt và cử chỉ âu yếm của mẹ cha, ông bà hoặc trong câu chuyện vui đùa cùng bạn bè trang lứa.

Từ 8 giờ tối cho đến khi đi ngủ, trong không gian sâu lắng, ta có thể đọc vài trang sách hay về văn học nghệ thuật, lắng nghe những khúc nhạc êm đềm hoặc dạo chơi trong vườn nhà, đi bộ một quãng ngắn.

Khoãng 10 giờ tối ta đi ngủ, một giấc ngủ ngon sẽ giúp phục hổi sinh lực, bù đắp những chỗ hao mòn, ý thức trở nên vắng bặt nhường chỗ cho tiềm thức hoạt động.

Khi ngủ, tư thế tự nhiên nhất của con người là nằm ngửa, tay chân xuôi theo thân hình. Các bạn có thể nằm nghiêng, nếu có thói quen nằm sấp thì xem chừng hệ tiêu hóa đã bị suy yếu, và do đó cũng là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh có phần trở ngại. Tốt nhất là nằm quay đầu về hướng Cực Bắc(nếu ở Nam bán cầu thì quay đầu về Cực Nam) để não không bị xáo trộn bởi vòng quay trái đất và có thể tiếp xúc Thiên khí tập trung phần lớn ở hai đầu địa cực.

Sau giấc ngủ sâu lắng êm đềm(nếu người thật sự khoẻ mạnh sẽ không mộng mị, nếu thấy mộng thì đó là điều đang hoặc sẽ xảy ra trong thực tế) khoãng 4 giờ sáng, đúng vào thời điểm đã định trước thì thức dậy. Tỉnh táo và sung mãn, ta sẵn sàng lao vào công việc với niềm hứng khởi vô biên. Từ 4giờ sáng đến 6giờ là thời gian để ôn lại bài vở, rà soát laị chương trình sẽ làm trong ngày, sau khi vận động cơ thể cho nóng máy, đi vài đường võ hoặc tập thể dục vừa sức.

Có lẽ phần đông chúng ta thường nghĩ rằng thời điểm Âm nhất của một ngày là 12 giờ khuya.Thật ra, trái đất quay quanh trục của nó, vừa quay quanh mặt trời, đồng thời tốc độ quay bị trì hoãn bởi một áp lực do sức giãn nở của vũ trụ tạo ra nên thời gian Âm nhất của ngày kéo dài từ 12 giờ khuya đến 2 giờ sáng.

Chúng ta ăn uống để thu lấy (hoạt động Dương) vật chất và năng lượng cần cho cơ thể, đồng thời loại bỏ(hoạt động Âm) cặn bã để bảo toàn sự sống. Một số cặn bã được thải qua da như mồ hôi, qua hơi thở, qua hệ thần kinh như nổi nóng, còn phần lớn theo đường bài tiết ra ngoài dưới dạng phân và nước tiểu. Thời gian tốt nhất để đi cầu(đi tiêu) là vào buổi sáng khi thức dậy và tiểu tiện trước các bữa ăn.

Một người ăn uống quân bình sẽ đi phân có lọn (hình trái chuối), chặt màu vãng sẫm, ít hôi thối và nổi trên mặt nước. Nước tiểu có màu vàng trong như rượu bia. Nếu bị táo bón hoặc đi cầu hơn hai lần một ngày chứng tỏ hệ tiêu hóa đã bị rối loạn. Nếu phân khô cứng, màu nâu đậm thì hôm trước bạn đã ăn qua Dương (thí dụ ăn quá mặn hoặc quá nhiều món rang nướng); trái lại phân nhão, lỏng hoặc màu xanh là dã ăn quá Âm (thí dụ ăn thiếu muối, nhiều trái cây, uống quá nhiều nước). Nếu phân đen có thể do xuất huyết nội, máu chảy ở ruột hoặc dạ dày trộn vào phân. Nhưng chú ý, trong thời gian đầu ăn gạo lứt muối vừng có thể phân cũ được thải ra, phân này đen như than và cứng như đá. Thông thường  táo bón là kết quả của sự thừa Dương, nhưng đôi khi cũng có trường hợp táo bón do Âm, Nếu phân nhỏ như phân thỏ và bóng láng là do Dương, nếu không bóng láng là do Âm.Trong trường hợp táo bón do Dương, ruột bị co thắt; do Âm, ruột bị trương nở. Phân trẻ con thường màu vàng và hơi dẻo. Nếu màu sẫm thì chứng tỏ bà mẹ hoặc đứa bé đã ăn quá Dương; trái lại nếu màu xanh là do sữa mẹ hoặc thức ăn của nó quá Âm.

Trong 24 giờ, nếu người nam đi tiểu quá 3 lần và phụ nữ quá 4 lần chứng tỏ cơ thể thừa nước. Nếu nước tiểu màu vàng sẫm, đường tiểu buốt gắt thì chứng to thừa Dương, người bị viêm nhiệt, thận bị co rút. Nếu nước tiểu đóng cặn lợn cợn thì xem chừng thận đã suy yếu hoặc có sỏi. Nếu nước tiểu màu quá nhạt hoặc trắng trong, loãng và nhiều là do thừa Âm, thận bị giãn nở và có thể là triệu chứng của bệnh tiểu đường. Đời sống sinh lý của con người là một sự chuyển hóa trực tiếp hay gián tiếp từ màu xanh thảo mộc(Âm) thành màu đỏ của máu(Dương), còn cặn bã thải theo đường bài tiết có màu trung gian:vàng, cam

Đối với khoa học phương Tây, ăn theo định tính (chất đạm, chất béo, chất bột đường...) và đinh lượng calo là quan trongh. Nhưng ngày nay người ta thấy cơ thể cuả sinh vật nói chung và của con người nói riêng là cả một sự tổng hợp vi diệu của sự sống, có khả năng chuyên hóa sinh chất, từ chất này biến thành chất kia và ngược lại. Thí dụ rõ nét nhất là con bò chỉ ăn cỏ mà lại có bộ xương to lớn.

Như vậy điều quan trọng và cơ bản trong dinh dưỡng con người là sử dụng hợp lý và quân bình các món ăn uống để khi vào cơ thể chúng đem lại nhiều lợi ích  mà không gây biến chứng độc hại nào.          

 Ngoài việc bài tiết tự nhiên, chúng ta cũng có thể thải chất cặn bã bằng cách tắm rửa. Nước nóng(Dương) sẽ làm tan bớt Dương khí của một ngày lao động nặng nhọc, cơ thể được thư giãn, tinh thần trở nên thoải mái(Âm hóa), ăn sẽ ngon miệng hơn. Nếu trong ngày ít sử dụng thể lực thì có thể dời giờ tắm nước nóng đến trước khi đi ngủ để giấc ngủ được êm ả. Tuy nhiên không nên tắm nước nóng quá lâu, vì sẽ làm cơ thể trở nên quá ÂM do mất nhiều Dương khí và muối khoáng. Vào buổi sáng, tắm nước nóng là trái tự nhiên. Sau khi khởi động cơ thể bạn có thể tắm nước lạnh. Dùng khăn lông nhúng nước vắt ráo để chà xát khắp người cho da đỏ lên, nhất là trán, đầu, hai tay và hai chân, rồi dội nước. Nếu trời lạnh, bạn có thể chỉ rửa mặt và tay chân. Nước lạnh sẽ xả bớt Âm khí của ban đêm làm người tỉnh táo, Dương hơn.

Theo nguyên lý quân bình Âm Dương, đầu phải luôn luôn mát(Âm hơn) và chân lúc nào cũng Ấm(Dương hơn). Để tăng cường tình trạng này, ngoài việc ăn uống đúng đắn, các bạn có thể đi chân trần trên sỏi hoặc cỏ ướt vào mỗi buổi sáng mai, và tập không mang tất(vớ) vào mùa lạnh, đầu để trần khi ra ngoài nhưng khi trời nắng gắt đầu cần được che tránh nhiệt độ cao của ánh nắng có thể làm hư hỏng những tế bào thần kinh Âm cực kỳ nhạy cảm. Những hoạt động này còn giúp con người, thường bị vây kín trong những lớp vỏ cách ly nhân tạo của cuộc sống”văn minh hiện đại” có dịp tiếp xúc với thiên nhiên để hấp thụ năng lượng – khí – của đất trời.

Như chúng ta đều thấy, hiện nay hệ miễn nhiễm hoặc sức chống chịu bệnh tật của con người ngày càng giảm sút. Nguyên nhân chính là do sự lệ thuộc vào chi viện bên ngoài (như thuốc men) và dựa dẫm vào những phương tiện nhân tạo, khiến toàn bộ toàn bộ cơ thể hoặc một số cơ năng, theo luật đào thải tự nhiên trở nên suy nhược hoặc tê liệt vì không được sử dụng đến. Vì vậy sống cuộc sống đơn giản và ít tốn kém nhất là hòa hợp với thiên nhiên, tuân theo trật tự vũ trụ thay vì đối nghịch, cả trong việc nghên cứu và phát minh khoa học kỹ thuật để phục vụ sự sống của con người.

Phương pháp thực dưỡng Ohsawa, Anh Minh Ngô Thành Nhân