Các nguyên lý Âm Dương trong dưỡng sinh
Các nguyên lý Âm Dương trong dưỡng sinh
Nguyên lý vô song hay Nguyên lý thống nhất của trật tự xã hội
Theo đó vũ trụ được hình thành theo hướng ly tâm, giãn nở. Lực ly tâm của vũ trụ giãn nở theo hình xoắn ốc toả ra đến 1 lúc nào đó thì phân nhánh sinh ra một lực mới vận động theo chiều ngược lại: co rút, xoáy vào, hướng tâm. Lực hướng tâm – Dương co rút dần dần gom năng lượng và cô đặc thành vật chất tạo nên Thiên hà. Hai lực này (Giãn ra – Co vào) ảnh hưởng tác động lẫn nhau. Như vậy mọi hiện tượng trong vũ trụ không ngừng sinh ra, phát triển, hoại diệt và tái tạo do sự chi phối đồng thời của hai động lực: Âm & Dương. Âm là động lực hay khuynh hướng ly tâm, bành trướng, giãn nở, phân tán. Dương là khuynh hướng hướng tâm, co rút.
Trong Âm có Dương, trong Dương có Âm
Hai lực này luôn luôn hoạt động luôn tồn tại trong hiện tượng tuy trái nghịch nhau nhưng bổ túc cho nhau không tách rời. Vì vậy không có gì là hoàn toàn Âm hoặc hoàn toàn Dương mà hàm chứa cả Âm lẫn Dương. Âm Dương là 1 cặp phạm trù đối lập nhau của một sự vật hiện tượng chứ không phải tách rời. Tuỳ theo sự vợt trội của lực này so với lực kia ở một vật hoặc một hiện tượng mà ta gọi vật đó hoặc là Âm hoặc là Dương.
Một vật Âm (do ảnh hưởng của lực ly tâm trội hơn lực hướng tâm) có khuynh hướng tiết ra khí lạnh, trở nên tăm tối, ẩm ướt, thụ động, mềm, xốp, nhẹ, thăng lên, hình thể rỗng, cao lớn, dựng đứng, thường có màu tím, xanh, lục (ánh sáng có bước sóng ngắn)
Một vật Dương (do ảnh hưởng của lực hướng tâm trội hơn lực ly tâm) có khuynh hướng phát ra hơi nóng, ánh sáng, khô ráo, hoạt động, cứng, chắc, nặng, hạ xuống, hình thể đặc, thấp nhỏ, nằm ngang, thường có màu vàng, đỏ, nâu (ánh sáng có bước sóng dài).
Về thời tiết, mùa Đông âm hơn so với mùa hè
Về mùi vị, chất có vị chua, ngọt, cay, có hương thơm là Âm hơn chất có vị mặn, đắng, chát hoặc không có hương thơm.
Về sinh thái, vật gì có tại vùng cao thường Dương hơn vật cùng loại tại Đồng bằng hoặc duyên hải; vật sinh trưởng ở xứ nóng thường Âm hơn vật sinh trưởng ở xứ lạnh; ở Bắc bán cầu, sản vật của Miền Nam thường Âm hơn sản vật của miền Bắc
Về sinh vật, trừ một vài trường hợp ngoại lệ không đáng kể, hầu hết Thực vật đều Âm hơn Động vật.
Âm hút Dương và Dương hút âm
Đàn ông bị hấp dẫn thu hút bởi đàn bà
Rau củ khi luộc thêm chút muối vào nước thì rau củ ăn ngon ngọt đậm đà hơn.
Nấu xôi, hay cơm nếp (âm) cho thêm chút muối (Dương) sẽ ngon hơn xôi không cho muối.
Người hoạt động nhiều (Dương) cần thời gian nghỉ ngơi để dưỡng sức (Âm).
Người ốm yếu (Âm) nên vận động (Dương) nhẹ nhàng mới hồi phục được.
Khi ăn quả chua (âm) nên chấm với muối (dương).
Âm chống Âm và Dương chống Dương
Đậu đỏ (Dương) nếu đun chưa kịp chín mềm đã cho thêm muối (Dương) vào thì hạt đậu bị chai lại có nấu lâu thêm cũng sống sượng không chín được nữa. Cho nên khi nấu các loại hạt đậu đặc biệt là đậu đỏ phải đợi đậu chín thật mềm (Âm) mới nêm muối vào cho vừa miệng ăn và khiến đậu thêm đặm đà ngọt tự nhiên.
Người bệnh hiện thể trạng âm ăn thêm cam (âm) sẽ lâu khỏi bệnh.
Người hoạt động nhiều (dương) cứ tiếp tục làm việc (dương) không chịu nghỉ ngơi (âm) lâu dần sẽ bị bệnh.
Luộc rau (âm) cho thêm đường (âm) sẽ thành món khủng khiếp không ai nuốt nổi.
Âm đến tột cùng thì sinh Dương, Dương đến tột cùng thì sinh Âm
Âm Dương có mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau. Trong Âm chứa hạt giống của Dương và ngược lại.
Thịt (dương) luộc lúc đầu nấu thì thịt mềm ra (âm) (Dương đến tột cùng thì sinh Âm) sau đó nếu tiếp tục đun thêm nữa thì thịt rắn lại khô đi (Âm đến tột cùng thì sinh Dương)
Nước (âm) bị lạnh quá đóng thành băng (dương).
Sắt (dương) nung đến một mức độ nào đó thành nóng chảy (âm).
Chanh (âm) được muối lâu năm thành chanh muối (dương) có tác dụng chữa bệnh rất tốt.
Không có cái gì tuyệt đối Âm và không có cái gì tuyệt đối Dương.
Âm Dương là đối lập về tính liên tục của năng lượng chỉ mang tính chất tương đối. Tuy nhiên gọi là Âm, Dương như vậy không có nghĩa khẳng định tuyệt đối mà chỉ là so sánh tương đối. Vật A có thể Âm hơn hay ít Dương hơn vật B nhưng vật A có thể Dương hơn hay ít Âm hơn vật C. Âm Dương không bao giờ tĩnh mà trong sự cân bằng liên tục thay đổi.
Ví dụ như:
Nước là âm hơn so với hơi nước nhưng dương so với băng. Một chất có tính acid mạnh cũng có thể gọi là có tính bazơ yếu. Ạcid & bazơ là 2 mặt của 1 hiện tượng.
Nam giới là Dương nhưng trong Dương lại có phần âm. Trong người nam có vú nhưng không phát triển như ở người nữ, vẫn có hoóc môn sinh dục nữ nhưng lượng hoóc môn không nhiều bằng người nữ. Người Nam mạnh mẽ rắn rỏi như thế nhưng cũng có lúc yếu mềm. Ít người đàn ông goá vợ sống đơn độc một mình nuôi dạy con cái như người phụ nữ goá chồng.
Người ốm yếu (âm) biết mình yếu nên chịu khó rèn luyện sức khoẻ tập thể dục, học hỏi phương pháp dưỡng sinh rồi sẽ khoẻ (Dương). Người vốn khoẻ mạnh không biết đến dưỡng sinh ăn uống làm việc vô tội vạ tự nhiên trúng gió bị tai biến thế là nằm luôn 1 chỗ (âm).
Hoặc Âm ở vị trí này, thời điểm này nhưng Dương khi chuyển qua nơi khác, thời điểm khác. Ví dụ như cùng 1 loại cây trồng ở vùng núi sẽ Dương hơn cây trồng ở vùng đồng bằng. Cây trồng tuy thấp thấp bé nhưng cứng cáp khoẻ mạnh. Những đứa trẻ sống ở vùng núi thường khoẻ mạnh, rắn rỏi, kiên cường hơn những đứa trẻ sống ở vùng đồng bằng.
Trong tất cả mọi sự vật không có gì Âm Dương bằng nhau nhất định sẽ có thứ âm hơn hoặc thứ Dương hơn. Sự vật hiện tượng tồn tại phát triển sinh sôi là nhờ hai động lực hay 2 khuynh hướng ly tâm và hướng tâm này. Muốn có chuyển động hay bước đi thì phải có chân bước lên dồn trọng tâm về phía trước. Nghĩa là phải có sự biến đổi, chuyển hoá năng lượng bên trong hay bên ngoài, phải có chênh lệch Âm Dương sự vật mới tồn tại biến hoá. Bình thường sự thay đổi diễn ra hài hoà. Nhưng khi Âm hoặc Dương mất cân bằng chúng ảnh hưởng lẫn nhau. Quá nhiều một cái có thể dẫn đến làm suy yếu cái kia.
