Thiền để luyện tâm, phát triển tâm yêu thương và trí tuệ

Bạn không thể khiến cơ thể mình trở nên mềm dẻo bằng cách nghĩ rằng nó mềm dẻo, linh hoạt. Bạn chỉ có thể làm như vậy bằng luyện tập cho nó; chỉ có cơ thể mới khiến cơ thể trở nên linh hoạt, mềm dẻo. Chỉ cơ thể vật chất mới khiến cơ thể vật chất này trở nên linh động, sự nhu nhuyễn của tâm ta - cách gọi khác của an lạc và hạnh phúc tối thượng - cũng đạt được nhờ sự luyện tập của chính tâm

“Thiền là việc luyện tâm”

Thiền là một phương pháp luyện tâm rất vi diệu để ngăn chặn những nhận thức sai lầm và bắt đầu con đường suy nghĩ đúng đắn có thể dẫn chúng ta tới hạnh phúc, an lạc và hòa hợp. Thiền có vẻ giống như một khái niệm tôn giáo, nhưng nó thực sự là một phương pháp thực hành tâm lý vi diệu và sâu sắc nhất. Thiền bảo vệ tâm, giữ cho nó nhận thức được thực tại. Thiền cũng giúp bạn giữ tâm luôn ở trong trạng thái thương yêu bằng cách luôn nhắc nhở bạn rằng mọi người đã từ bi với bạn ra sao, điều này giúp bạn duy trì tình thương yêu bằng cách hiểu rằng người khác đang phải chịu đựng khổ đau đến nhường nào.

“Chúng ta có thể lấp đầy sự trống rỗng trong trái tim mình bằng cách nào? Câu trả lời là Thiền”

Bắt đầu thiền, thực tập tâm linh là chuyển hóa những khổ đau thành hạnh phúc - và điều này phụ thuộc vào việc chuyển hóa tâm và thái độ của bạn.

Bạn phải làm việc để dần dần phát triển tâm của bạn từng bước một hàng ngày, từ năm này qua năm khác, thậm chí là mãi mãi. Cuối cùng, việc đào luyện tâm chính là luyện đức tính kiên trì.

Có vài loại thực tập thiền có tác dụng giống như phá bỏ gốc rễ của những loại cây cỏ độc hại để nó không thể đâm chồi, trổ sinh những quả xấu, gây hại cho bạn nữa: Bạn cần phải bỏ hết gốc rễ của những nghiệp gây khổ đau, vậy nên những hạt giống xấu sẽ không còn gây ra rắc rối cho bạn nữa.

Thiền sư là một phần không thể thiếu để giúp chúng ta trong lúc nguy nan giống như cảnh sát, các bác sĩ cấp cứu và những người công nhân cứu hộ tới khi có còi báo động để giúp mọi người đang gặp nạn hoặc hiểm nguy.

Bản thân Pháp (Kinh sách) có chức năng như chiếc áo phao cứu sinh. Nhưng cũng còn tùy vào việc bạn có cần mặc chiếc áo phao đó không khi vượt biển khổ, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào việc luyện tập của bạn.

Thiền là con đường khiến tâm trí bạn trở nên an tĩnh, sáng tỏ và ổn định; đó là cách chặn đứng những điều gây hại. Thiền là con đường để có hòa hợp, cuối cùng đó là con đường ngăn chặn mọi rắc rối. Nhưng CHỈ CÓ SỰ AN TĨNH thôi thì chưa đủ. Mục đích quan trọng nhất của việc thực hành thiền là phát triển một trái tim từ bi (bồ đề tâm - bodhichitta) - niềm ao ước được chia sẻ với người khác tình yêu thương và lợi lạc. Nhưng ngay cả khi bạn chưa thể phát triển tâm đến mức có khả năng ngăn chặn hoàn toàn việc làm hại người khác và chỉ làm lợi cho họ, bạn cũng cần phải nỗ lực phát triển tâm bồ đề.

Hãy luôn cố gắng nỗ lực cải thiện tâm và thái độ của mình. Thay vì sử dụng trí thông minh và tiềm năng vô cùng trong bạn cũng như trong mỗi người khác để tạo thêm rắc rối cho chính mình và cho thế giới này, bạn hãy gieo trồng trái tim từ bi (bồ đề tâm) và nuôi dưỡng trí tuệ. Luyện tập tâm bạn trở nên ngày càng ít nóng giận và kiên nhẫn hơn, bớt ích kỷ và nhiều yêu thương, cảm thông hơn và chú ý tới hạnh phúc của người khác hơn. Nếu không tích cực làm những việc đó mà lại phát triển theo hướng ngược lại, chúng ta sẽ xây dựng nhiều giận dữ, cao ngạo, nhiều ước vọng và càng ít sự thỏa mãn. Đó chính là cách tất cả bạo lực xuất hiện và diễn ra.

“Trí tuệ đơn giản là sự nhận biết về hiện thực”

Giống như một nồi nước đang sôi, tâm ta sôi sục với những mê muội, ảo tưởng và rất nhiều quan điểm sai lầm và vụn vặt, nó sẽ chỉ mang tới sự hủy hoại và xáo trộn cho cuộc sống của chúng ta.

Bằng cách học những phương pháp làm an tĩnh những ý nghĩa phiền não, làm dịu mát tâm trí đang sôi sục, chúng ta đang nắm lấy cơ hội để giải phóng chính mình khỏi nguyên nhân gây ra những rắc rối và khổ đau

“Thiền là cách thức đúng đắn để đạt đến tự do”

Khi có bất cứ một trong năm ảo tưởng nổi lên - si mê, giận dữ, bám víu, ghen hờn, khổ đau - hãy quan sát chúng như những trí tuệ thông thái sáng suốt hoàn toàn. Khi một ước vọng nổi lên, chỉ cần tập trung vào bản chất của ước vọng đó, coi đó là dạng trí tuệ sáng suốt của một vị Phật với tâm thanh tịnh Phật, một biểu thị của Pháp Thân, hoàn toàn tinh khiết về bản chất. Khi bạn nhìn vào bản chất thanh tịnh của bất cứ một ảo tưởng nào, ảo tưởng đó sẽ biến mất. Khi bạn thiền như vậy dù chỉ trong một giây lát, năm ảo tưởng này sẽ hoàn toàn biến mất và bạn cũng sẽ tạo ra một dấu ấn tích cực trong tâm thức và nó có thể trở thành trí tuệ siêu việt.

Điều phục tâm là điều cốt tủy trong giáo lý nhà Phật - và biện pháp cơ bản để điều tâm là thiền. Ngay cả khi chúng ta có thể đạt được rất nhiều điều trong cuộc sống của mình thì phát triển tâm vẫn là một việc rất khó với mỗi chúng ta. Nếu chúng ta chẳng thể nào học hỏi được điều gì từ thiền thì mỗi khi vấn đề nổi lên, chúng ta lại phản ứng giống hệt như trước đây - tâm của chúng ta trở nên mệt mỏi và chúng ta luôn bất mãn, giận dữ. Điều này xảy ra vì chúng ta đã không thật sự thực hành quán sát và quan trọng hơn, tích cực để điều phục tâm. Nếu việc luyện tâm trở thành hoạt động chính của chúng ta thì tâm của ta dần dầ sẽ tiến bộ qua thời gian. Với sự cần cù, siêng năng luyện tập thiền, việc điều phục tâm chắc chắn sẽ đạt được nhiều tiến bộ. Hãy quan sát bản thân bạn đi!

“Ngay bây giờ, tại sao không tận dụng cơ hội để tận hưởng cuộc sống của bạn với Pháp?”

Mục đích rốt ráo cuối cùng của Thiền, của thực hành Pháp, là mang lại hạnh phúc cho mọi chúng sinh, bây giờ và mãi mãi về sau. Mục đích của chúng ta là mang lại hạnh phúc cho chúng sinh cho đến khi nào cả ta và mọi chúng sinh đều thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử.

Lama Zopa Rinpoche

Nguồn: Hạnh phúc chân thật