Khoẻ mạnh nhờ thức ăn

Khoẻ mạnh nhờ thức ăn

Bảy thành phần thiết yếu cần thiết cho cơ thể
Theo lý thuyết dinh dưỡng phương Tây, cơ thể con người cần 7 thành phần thiết yếu: cacbonhydrate, protein, chất béo/ dầu, khoáng chất, vitamin, enzym và nước.

Cácbonhydrát là nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Cacbonhydrate đơn giản thường được gọi là các loại đường đơn giản bao gồm đường trắng, mật ong, syro ngô, đường quả. đường đơn được hấp thụ nhanh vào máu. Khả năng hấp thụ nhanh vào cơ thể này khiến cơ thể được cung cấp trong 1 thời gian ngắn quá ồ ạt người ta ví sự kiện này như một vụ nổ năng lượng. Theo thời gian, khiến nhu cầu hoóc môn insulin (hoóc môn có tác dụng điều chỉnh lượng đường trong máu) tăng mạnh gây nhiều gây áp lực cho tuyến tuỵ. Insulin là hoóc môn thúc đẩy cơ thể lưu trữ chất béo, insulin tiết ra nhiều dẫn đến béo phì, thừa cân. Cácbonhydrát phức được tìm thấy trong ngũ cốc nguyên hạt và các loại rau. Chúng được hấp thụ từ từ vào máu, tạo ra năng lượng phù hợp cho cơ thể, không khiến tuyến tuỵ tạng huy động tiết insulin. Nên chế độ ăn từ ngũ cốc nguyên hạt tốt cho sức khoẻ người bị bệnh tiểu đường hơn là dùng ngũ cốc đã xát vỏ hay ngũ cốc chế biến sẵn.

Protein tạo thành cơ bắp, cơ quan, các tuyến, xương, răng, da, móng tay, tóc. Protein cần thiết cho việc cấu trúc nên cơ thể và sửa chữa thay thế tất cả tế bào mô cơ quan già của cơ thể. Protein được tạo thành từ các axit amin. Có chín loại axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể tự sản xuất ra được mà phải lấy từ thức ăn.
Protein động vật có tất cả các axit amin thiết yếu. Nhiều vấn đề gây tranh cãi về động vật nuôi công nghiệp bị cho ăn thuốc kháng sinh và steroid. Protein động vật dư thừa có thể làm cho cơ thể trở nên quá axit và thịt nuôi công nghiệp thường chứa nhiều chất béo bão hoà. Quá axit và chất béo bão hoà có thể gây ra nhiều vấn đề với sức khoẻ. Nếu chưa thể ăn chay thay vào đó hãy chuyển sang ăn thực phẩm tạo kiềm và động vật ăn cỏ nuôi hữu cơ an toàn đáng tin cậy.
Protein thực vật từ ngũ cốc và đậu đỗ kết hợp và bổ sung lẫn nhau cung cấp đầy đủ nhu cầu protein của cơ thể. Protein thực vật có thể làm cho cơ thể có tính axit quá nên cần phải ăn cân bằng với các thực phẩm tạo kiềm.

Mỡ/ dầu là thành phần tạo nên màng tế bào của tất cả các tế bào trong cơ thể. Chúng là nguồn năng lượn quan trọng cho cơ thể, và có chức năng quan trọng trong việc xây dựng và duy trì các tế bào khoẻ mạnh. Chất béo và dầu được tách ra làm 2 loại chính:
Chất béo bão hoà được tìm thấy chủ yếu trong thực phẩm động vật. Những chất béo này có xu hướng dính vào nhau dự trữ trong tế bào, các cơ quan và các động mạch. Nếu ăn quá nhiều , chất béo bão hoà này vón cục gây ra nhiều vấn đề về sức khoẻ.
Chất béo không bão hoà được tìm thấy chủ yếu trong các loại hạt và rau quả (ngô, oliu). Những chất béo này là chất lỏng trong cơ thể. Chúng cho phép các phân tử trong màng tế bào thực hiện đầy đủ chức năng hoá học và vận chuyển của các phân tử màng tế bào. Lượng dư thừa các chất béo không bão hoà cũng có thể gây ra vấn đề sức khoẻ.

Khoáng chất có vai trò điều chỉnh sự cân bằng axit & kiềm, các hoạt động nội tiết tố, các hoạt động của enzym, hoạt động của hệ thần kinh và sự vận chuyển oxy trong cơ thể. Chúng cũng rất cần thiết cho sự phát triển và duy trì hệ xương, răng, cơ bắp và tất cả các bộ phận cơ thể. Cơ thể không thể tự tổng hợp được khoáng chất mà phải được lấy từ các loại thực phẩm.

Vitamin đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của protein, chất béo, cacbonhydrate. Cần phải ăn nhiều loại thức ăn khác nhau để có đủ tất cả các loại vitamin cần thiết.

Enzym điều chỉnh các hoạt động hoá học trong tất cả các sinh vật sống. Enzym đóng vai trò chất xúc tác kích thích làm tăng tốc độ phản ứng hoá học diễn ra trong cơ thể. Enzym cần thiết để phân huỷ, tiêu hoá, đồng hoá các chất protein, chất béo, cacbonhydrate. Enzym được tìm thấy trong các loại thực phẩm tươi sống và thực phầm muối (thực phẩm tươi sống đã được bảo quản bằng muối). Lò vi sóng có thể phá huỷ các enzym trong thực phẩm.

Nước đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Nước chiếm tới hơn 80% trọng lượng cơ thể. Nước có vai trò vận chuyển, đốt cháy chất béo, loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể. Phải sử dụng nước tinh khiết để uống, nấu ăn, tắm rửa để ngăn chặn sự hấp thu của dư lượng thuốc trừ sâu, kim loại nặng, clo và flo.     

Bảy thành phần thiết yếu được tìm thấy trong các loại thực phẩm:
Carbohydrates - ngũ cốc nguyên hạt, đậu, rau, hạt, trái cây.
Protein - đậu, các sản phẩm đậu, cá, các loại hạt, thịt, trứng, sữa.
Chất béo và dầu - dầu ăn, bơ hạt đậu, các loại hạt, bơ, các loại thực phẩm động vật.
Khoáng sản - muối, rong biển, rau, cá, thịt.
Vitamin - rau, trái cây, rong biển.
Enzymes - thực phẩm lên men, rau sống và trái cây.
Nước - nước suối, rau, trái cây.

Theo các nghiên cứu gần đây của các nhà khảo cổ, nhân chủng học, trong hàng nghìn năm, con người đã ăn chủ yếu là các loại thực phẩm thực vật như lá cây hoang dã, rễ, đậu đỗ, các loại hạt, củ, trái cây. Các loại thực phẩm được nuôi trồng trên đất màu mỡ giàu khoáng chất, sinh trưởng đúng theo mùa rất cứng cáp, khoẻ mạnh, thịt săn chắc nạc giòn. Chất béo ít hơn so với động vật thuần hóa nuôi công nghiệp từ 8 đến 10 lần. Bệnh rất hiếm khi gây ra bởi chế độ ăn uống nhiều rau.

Chúng tôi tổng kết thấy nhiều nền văn hoá có chế độ ăn uống truyền thống dựa trên chế độ ăn thực vật. Ví dụ:
Châu Á - lúa, đậu tương và các sản phẩm đậu, rau và cá.
Mỹ Latin - ngô, đậu, rau và thịt gà.
Trung Đông -  đậu gà, rau và thịt cừu.
Bắc Âu: lúa mì, lúa mạch, đậu Hà Lan, rau muối và cá muối.
Bắc Mỹ: gạo, ngô, đậu nướng, rau và cá.

Tuy nhiên, tại Hoa Kỳ, đặc biệt là kể từ khi các cuộc cách mạng công nghiệp, tỷ lệ các loại rau trên thức ăn gia súc đã đảo ngược, bây giờ là một trên ba. Thay vì chế độ ăn uống dựa trên thực vật, giờ đây người Mỹ thích dùng thực phẩm từ nhà hàng thức ăn nhanh với các loại thịt động vật nuôi tập trong trong trang trại lớn . Việc chăn nuôi trong trang trại lớn buộc phải sử dụng nhiều thuốc trừ sâu, thuốc kháng sinh, hooc mon tăng trưởng để sinh tối đa lợi nhuận từ đó dẫn làm cạn kiệt thoái hoá chất đất. Người mỹ thích sự tiện lợi nhanh chóng nên thường dùng các loại hạt đã qua chế biến sẵn chỉ còn giữ lại ít chất dinh dưỡng và ít chất xơ. Họ dùng nhiều các sản phẩm sữa và đường. Hàng trăm bệnh được tình cờ phát hiện liên quan đến chế độ ăn uống hiện đại này. Các bác sĩ nhận định rằng trước đây 20 năm người ta chết vì không kịp thời cứu chữa bệnh do bị nhiễm trùng còn ngày này nay người ta chết vì các bệnh liên quan đến chế độ ăn như tiểu đường, mỡ máu, nhồi máu cơ tim.

Các tổ chức y tế quốc gia và quốc tế công nhận và khuyến khích sử dụng chế độ ăn thực vật như truyền thống có tác dụng hỗ trợ sức khỏe tốt nhất, vì chúng rất giàu chất dinh dưỡng và chất xơ và ít chất béo.

Nên chọn thực phẩm hữu cơ được người nông dân canh tác nuôi trồng hữu cơ đơn giản như truyền thống không sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc kháng sinh, thuốc diệt cỏ, thuốc kích thích sinh trưởng.

Các loại thực phẩm nên dùng để cho sức khoẻ tốt gồm:

Các hạt hữu cơ và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt:
Các loại ngũ cốc nguyên hạt là những thực phẩm 'sống' với các enzyme hoạt động cho phép các hạt có thể nảy mầm nếu nó được ngâm trong nước. So với hạt đã chế biến và được tẩy trắng bằng hóa chất, ngũ cốc nguyên hạt rất giàu carbohydrate phức tạp, chất khoáng và vitamin.

Ngũ cốc: lúa mạch, kiều mạch, ngô, kê, yến mạch, quinoa, gạo, lúa mạch đen, gạo nếp, lúa mì, lúa hoang dã...
Sản phẩm ngũ cốc: bánh mochi, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt và mì ống...

Đậu hữu cơ và Sản phẩm từ đậu:
Nói chung, cơ thể đòi hỏi nhiều protein hơn carbohydrates vì carbohydrates được sử dụng cho các hoạt động hàng ngày và protein được sử dụng để bảo trì. Tỉ số này phụ thuộc vào mức độ hoạt động, tuổi tác, khí hậu, tình trạng sức khỏe, mục đích của người dùng. Người trẻ trong tuổi trưởng thành cần protein để tạo cơ bắp tăng cân nặng. Người già nhu cầu ít protein hơn vì vận động ít, hệ tiêu hoá lão hoá. Vận động viên hoạt động thể lực nhiều càng cần nhiều protein.

Đậu: đậu đen, đậu tương đen, đậu thận, đậu lăng, đậu lima, đậu Hà Lan, đậu gà...

Các sản phẩm đậu: miso, natto, các sản phẩm đậu nành, tempeh, đậu phụ.

Hạt và hạt hữu cơ:
các loại hạt và hạt giống là nguồn protein và chất béo rất tuyệt vời. Chúng rất dễ để lưu trữ trong một thời gian dài nếu không bị bóc vỏ. Nhưng sau khi bóc vỏ chúng dễ bị ôi thiu nếu để ở nhiệt độ phòng trừ khi được bảo quản bằng muối hoặc tương đậu shoyu.

Hạt: hạnh nhân, quả hạch Brazil, hạt điều, hạt dẻ, hạt dẻ, đậu phộng, quả óc chó...
Hạt giống: hạt bí ngô, vừng, hạt hướng dương, hạt lanh...

Các loại rau hữu cơ và rong biển:
Giàu khoáng chất, nguyên tố vi lượng, vitamin và chất xơ giúp xây dựng xương và cơ bắp, nuôi dưỡng làn da, làm sạch và đem lại sức sống cho cơ thể.

Rong, tảo biển: rong agar, tảo nước ngọt, rong hiziki, rong kombu, rong nori, cọ biển, rong wakame.

Rau, củ:

+ Rễ: cây ngưu bàng, cà rốt, củ cải, củ sen, củ cải trắng, củ cải đỏ...
+ Rau sát đất: bông cải xanh, mầm brussel, bắp cải, súp lơ, hành tây, bí...
+ Rau lá xanh: cải xoăn, rau diếp, tỏi tây, rau bina, rau mầm, rau cải, rau diếp...

Trái cây hữu cơ:
Trái cây trồng theo mùa vụ tại địa phương là nguồn cung cấp vitamin và nước và các enzym đa dạng.
+ Ở Khí hậu ôn đới: táo, mơ, dâu tây, đào, dưa hấu, đào, lê, mận...
+ Ở Khí hậu nhiệt đới: chuối, bưởi, xoài, cam, đu đủ, dứa...

Nguyệt Hiền Như