Trước khi thực hành bất cứ một phương pháp nào cần nhận biết rõ ràng phương pháp đó giúp bạn được điều gì? Kết quả ra sao? Đo lường kết quả đạt được bằng cách nào? Liệu có phù hợp với bản thân không? Bài này sẽ trả lời câu hỏi trên đối với phương pháp thực dưỡng
Thực dưỡng (Tên tiếng Anh quốc tế: Macrobiotics) được định
nghĩa cơ bản là phương pháp dưỡng sinh thông qua thực phẩm tự nhiên, hay được
giải thích theo triết tự: THỰC phẩm để
DƯỠNG sinh. Thực là thức ăn, mà “thức ăn”,
là tất cả những gì được con người hấp thu vào cơ thể dưới nhiều dạng: vật chất,
năng lượng. DƯỠNG là sử dụng “thực” một cách đúng đắn, để duy trì sự sống, cải
thiện sức khỏe và phát triển tinh thần.
Tóm lại, THỰC DƯỠNG là dưỡng sinh trên mọi mặt: ăn uống, lao
động, ngủ nghỉ, suy tư tất cả hợp lý, trật tự và hài hòa.
Phương pháp được sáng lập và xây dựng bởi Tiên sinh Georges Ohsawa (Yukikazu Sakurazawa), một người Nhật.
Tiên sinh Ohsawa sinh tại Kyoto, thủ đô cũ của nước Nhật, ngài sinh vào ngày 18 tháng 10 năm 1893.
Ngài là tác giả của hơn ba trăm cuốn sách, mười trong số đó
được xuất bản tại Pháp từ năm 1926. Tác phẩm Lý thuyết mới về dinh dưỡng và Tác
dụng điều trị - A New Theory Of Nutrition and Its Therapeutic Effect, được viết
và xuất bản tại Nhật năm 1920. Tác phẩm được tái bản 700 lần.
Tiên sinh dành ba mươi năm cuộc đời để giới thiệu Văn Hóa
Phương Đông tại khu vực Châu Âu đồng thời diễn dịch văn hóa Phương Tây tại Nhật
Bản. Trong số rất nhiều tác phẩm được giới thiệu tại Nhật bản, có hai tác phẩm
nổi bật là Man, The Unknown của Alexis Carrel và Meeting of East and West của
F.S.C. Northrup
Ông mất ngày 24 tháng 4, năm 1966. Sự ra đi của ông để lại nỗi thương tiếc vô hạn của vô số người. Những người đã nợ ông một cuộc sống mà ông đã ban tặng cho họ. Sự biến ơn vô hạn đó được nhân lên bằng sự phát triển liên tục những đóng góp mà ông đã thực hiện và theo đuổi trong suốt bốn mươi bốn năm.
Mục đích của thực dưỡng là giúp người thực hành có hạnh phúc thông qua sức khỏe, đồng thời phát triển trí phán đoán. Quan niệm của thực dưỡng về hạnh phúc bao gồm, thể chất và tinh thần, sức khỏe và trí tuệ.
Cụ thể hơn, thế nào là hạnh phúc, hạnh phúc gồm có những dấu
hiệu và điều kiện gì?
Trong lời nói đầu của cuốn sách Zen – Macrobiotics (Thiền - Thực dưỡng), tiên sinh có viết
“Hạnh phúc được định
nghĩa theo triết học Phương Đông trong hàng nghìn năm qua là trạng thái được
xác định bởi năm yếu tố:
Đến một lúc nào đó, hầu hết đều mong muốn có cuộc sống trường thọ, có nghĩa sống lâu. Tuy nhiên, nếu sống trong buồn đau, mệt mỏi, oặt ẹo thì thà chết sớm còn hơn. Thực dưỡng không hướng đến một cuộc sống khốn khổ như thế. Một cuộc sống đáng sống là vui sướng, khỏe mạnh, năng động và đầy hứng khởi.
Vui sướng là cảm giác mãn nguyện, trân trọng, biết ơn từng
ngày. Cảm giác hỷ lạc, an vui vời từng ngày trôi qua. Điều đó có được khi với
điều kiện tối thiểu là thân thể khỏe mạnh, không bệnh tật. Cho dù có bạc tỷ,
nhà lầu xe hơi, nhưng ăn không thấy ngon, cảm giác đau đớn, mệt mỏi thì làm sao
có niềm vui sướng. Steve Jobs, người sáng lập, cố chủ tịch tập đoàn Apple, một
trong những người giàu nhất thế giới, đã than thở khi trên giường bệnh. Ông cảm
thấy hối tiếc vì cho dù có rất nhiều tiền nhưng không thể thuê ai chịu bệnh cho
mình. Và giường bệnh là thứ đắt tiền nhất, vì chẳng thể thuê ai nằm thay được.
Khỏe mạnh được đánh giá bằng khả năng làm việc. Những người
ăn thực dưỡng đúng sẽ vui vẻ làm việc, họ luôn chân, luôn tay, cảm giác như
không muốn nghỉ ngơi một chút nào. Nếu có cần thư giãn thì họ chỉ dừng lại chút
ít, họ ngủ chỉ cần 4-6h/ ngày, và thức dậy vào lúc họ muốn.
Thân thể khỏe mạnh khi bạn năng động, thích cái mới, thích
sáng tạo, không thấy việc gì là khó. Những câu nói, tôi không thể, tôi mệt mỏi,
tôi buồn chán sẽ không còn thấy trong từ điển của người ăn thực dưỡng đúng. Họ
luôn tò mò, thích thám hiểm, yêu những điều mới lạ. Bên cạnh họ ta cảm giác một
bầu năng lượng sạch, tinh khiết, và đầy sự hiểu biết.
Mỗi ngày thức dậy, họ cảm giác biết ơn cuộc sống, biết ơn vũ
trụ vì có thêm ngày mới. Sự hứng khởi tỏa ra ở khuôn mặt vui vẻ, bình an. Cho
dù là nghịch cảnh, khó khăn, cũng chẳng làm họ sợ hãi, lo buồn. Vì họ hiểu được
quy luật của vũ trụ, mọi thứ đều có hai mặt. Khó khăn càng lớn thì niềm vui
càng nhiều. Điều đó có được không chỉ bởi tư duy, hay tư tưởng, mà chính vì
dòng máu hay cơ thể được quân bình, họ không thấy cái gì là tiêu cực, hay hoàn
toàn xấu xa, đáng phải tránh né.
Sự trường thọ là tính theo thời gian so với độ tuổi trung
bình của cộng đồng gần nhất, nhưng chất lượng của đời sống phải được thể hiện
qua niềm vui, giá trị công việc và lợi ích mang lại cho những người xung quanh.
Hay như câu nói của Warren Buffet, nhà đầu tư huyền thoại, ông nói, “Cuộc sống
được đo lường không bởi những gì bạn có, mà đo lường bởi những gì bạn cho đi”, “hạnh
phúc được đo lường bằng số lượng người bạn yêu thương và những người yêu thương
bạn”
Trạng thái tâm lý bị chi phối bởi tiền bạc rất nhiều. Chúng ta cần tiền để trang trải cho những sinh hoạt cuộc sống nhưng không có nghĩa tiền bạc là yếu tố quyết định. Thực hành thực dưỡng là sống một cuộc sống giản dị, chỉ sử dụng và làm những điều thực sự cần thiết. Khổ, căng thẳng, mệt mọi vì chúng ta bị nô lệ bởi đồng tiền. Sự tham lam khiến chúng ta không biết đủ, vì càng tham lam, nên càng phải lo lắng về tiền bạc.
Người hiểu thực dưỡng sẽ hiểu quy luật của đồng tiền, đồng tiền
vốn không tốt, cũng không xấu. Khi dùng đúng thì mang lại ích lợi, khi dùng sai
thì mang lại tác hại, vì thế họ sẽ sống một cách chừng mực, phù hợp với năng lực
kiếm tiền của bản thân. Họ ăn uống, sinh hoạt đúng với khả năng của bản thân
thì không còn có nỗi lo lắng về tiền bạc.
Khi cần thiết, họ sẽ biết vận dụng nguyên lý âm dương để tạo
sức hút về tiền bạc, hay gây dựng sự thành công trong công việc. Muốn có thành
tựu thì cần dương hóa cơ thể, ăn uống các thực phẩm dương, bỏ đi các thực phẩm
âm, như nước đá, bia rượu, các đồ ăn ngọt, hoa quả trái cây. Hiểu nguyên lý âm
dương là hiểu trật tự của vũ trụ, từ đó có những điều chỉnh và phán đoán chính
xác việc gì cần làm, việc gì nên tránh.
Như vậy, thực dưỡng là sống giản dị để bảo toàn, và tiết kiệm
nguồn lực, sống với những gì cần thiết và quan trọng, những nhu cầu thiết yếu
được ưu tiên thỏa mãn trước so với những tham muốn. Với trí tuệ phán đoán tốt, người
thực dưỡng biết cách để cải vận, cải mệnh và có sự thành tựu hài hòa cho cả ba
phương diện: Trí tuệ, Sức khỏe và Tiền bạc.
Dấu hiệu của tiến bộ trong thực hành thực dưỡng, là thân thể được phục hồi, sức khỏe tăng trưởng, tâm trí an bình và trí tuệ phát triển. Đó là các yếu tố góp phần phòng tránh các tai nạn, bệnh tật và hiểm nguy.
Nếu bạn có bất cứ bệnh gì, dù là nan y, hay cảm cúm thông thường,
thì với việc trị liệu thực dưỡng đúng đắn, chỉ cần ăn đúng, điểu chỉnh lại sinh
hoạt trong vòng 7-10 ngày bạn có thể nhận ra sự cải thiện đáng kể, với những bệnh
nhẹ thì sẽ hết, còn bệnh nặng thì có sự thuyên giảm. Bệnh càng nặng thì dấu hiệu
chuyển dịch càng rõ, giống như bạn đang ở cực âm, hay cực dương thì sự quay về
trạng thái quân bình sẽ càng nhanh chóng, tốc độ thay đổi càng rõ ràng hơn.
Tiếp theo đó, là sức khỏe được tăng trưởng, ăn ngon miệng, ngủ
sâu hơn, làm việc không thấy mệt. Người ăn theo thực dưỡng sẽ quan sát những dấu
hiệu của bệnh tật khi còn mới sơ khởi. Không đợi đến khi có những kết luận của
bác sĩ thì đã là quá muộn. Thông qua các dấu hiệu quan sát được hàng ngày như giấc ngủ, màu sắc
nước tiểu, phân, cảm giác mệt mỏi hay không. Những lời cảnh báo sớm của thân thể
này khi được hiểu đúng và sớm, giúp người thực dưỡng lập tức điều chỉnh bữa ăn,
mức độ uống nước hay luyện tập. Vì thế họ tránh được các bệnh, và tai nạn. Hay
như câu nói của Lão tử “Mọi vấn đề đều giải quyết được khi nó còn nhỏ”.
Khi ăn uống một cách quân bình âm dương, thì dòng máu sẽ được
quân bình, dòng máu là nguồn dinh dưỡng sản sinh ra các loại tế bào, từ tế bào
thần kinh, đến xương tủy, và nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể. Chúng ta khỏe khi số lượng
các tế bào khỏe lớn hơn nhiều so với tế bào bệnh tật, ốm yếu. Ăn uống quân bình
âm dương giúp cho trí tuệ được quân bình, không còn bị dao động, và từ đó nâng
cao năng lực phán đoán, khả năng tiên tri cũng tăng trưởng.
Tiên sinh Ohsawa là người có những dự đoán rất chính xác ví dụ
như sự thất bại của Nhật bản trong chiến thanh thế giới thứ hai, cái chết đột
ngột của Tổng thống Kenedy, hay cuộc ám sát Thánh Gandi. Khi bạn hòa hợp với tự
nhiên, giống như bạn kết nối với máy tính vũ trụ, bạn có những thông tin sớm về
những điều sẽ xảy ra, tiên liệu các nguy cơ, và nắm được xu hướng dịch chuyển.
Trí tuệ tăng trường là chìa khóa quan trọng cho hạnh phúc, thành công và phóng
tránh các vấn đề.
Một khiếm khuyết rất lớn khi đến với thực dưỡng mà không nghiên cứu những quy luật của tự nhiên, mà tiên sinh Ohsawa đặt tên là Trật Tự Thể Vũ Trũ, hoặc còn gọi là Nguyên lý Thống Nhất. Thực dưỡng là con đường kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, sẽ không thể thực hành đúng nếu không hiểu lý thuyết, và lý thuyết là vô giá trị nếu không có thực hành.
Việc thực hành dưỡng sinh sẽ được tăng mạnh giá trị nếu hiểu
sâu về 7 nguyên lý và 12 định luật của Nguyên Lý Vô Song (Cái tên khác của Trật
Tự Thể Vũ Trụ). Ví dụ về nguyên lý không có hai vật nào giống nhau. Điều này được
hiểu không có sự vật, hiện tượng, con người nào giống nhau hoàn toàn. Điều này
được áp dụng vào chế độ ăn ra sao? Bạn sẽ không thể lập lại công thức kiểu gạch
đầu dòng của người khác sang bạn, vì người đó, cơ thể, trình độ, năng lực, trí
tuệ, hoàn cảnh, thời điểm, sức khỏe không giống bạn. Do đó, bạn cần có khả năng
thích ứng và vận dụng để hài hòa với điều kiện của bản thân. Áp dụng rập khuôn,
sao chép thiếu xét đoán, vận dụng theo hình thức mà không hiểu bản chất sẽ gây
thất bại.
Bạn cần có bản đồ để đi, học hỏi kinh nghiệm từ những người
đi trước, xong phải bước bằng đôi chân của chính mình. Các quy luật của vũ trụ
là bản đồ cần thiết giúp bạn đi đến sự tự do, hạnh phúc và nó hướng dẫn bạn thực
hành một cách đúng đắn. Khi hiểu về trật tự thể vũ trụ, bạn sẽ phát sinh lòng
kính trọng và biết ơn một cách tự phát. Vì nó giúp bạn thấy được tiềm năng của
bản thân, khả năng chuyển hóa mọi nghịch cảnh, bệnh tật, kể cả đau khổ tột
cùng.
Nguyên lý “có khởi đầu thì có kết thúc” là một ví dụ. Nếu có
ung thư thì sẽ có cách kết thúc ung thư, mọi thứ có sinh thì có diệt, như vậy bạn có
niềm tin rằng ung thư, hay bất cứ bệnh nan y nào đều có cách giải quyết. Nếu
không hiểu được nguyên lý này, thì chúng ta thường bị nỗi sợ hãi làm tê liệt
trí tuệ, và chúng ta đầu hàng trước khi chiến đấu, bỏ cuộc trước khi chấp nhận
thách thức.
Đồng thời với việc thực hành thực dưỡng, bạn nên tìm hiểu,
suy ngẫm, tư duy, vận dụng những Nguyên lý âm dương vào cuộc sống hàng ngày.
Đây là những nguyên lý phổ quát trong mọi thời gian, không gian, điều kiện, bạn
không cần có bằng tiến sĩ, hay điều kiện đặc biệt nào để hiểu và áp dụng. Chân
lý là đơn giản, rõ ràng, minh bạch và toàn thực tế. Nếu nó không đúng vào mọi
hoàn cảnh thì nó không thể nào được gọi là chân lý.
Tiên sinh Ohsawa gọi Trật Tự Thể Vũ Trụ là viên ngọc ước, hay
chiếc đèn thần của Aladin, giúp bạn thực hiện mọi ước mơ bất kể kích cỡ của giấc
mơ đó như thế nào. Bạn có tấm bản đồ để đến với toàn giác, trí tuệ tuyệt đối
thì điều gì có thể là giới hạn của bạn được. Nếu ai đó cho bạn một viên ngọc ước,
một phép màu vạn năng thì bạn có biết ơn và kính trọng không?
Phần lớn được dạy để thành công, chúng ta cần là người dẫn đầu, người số 1, người hạng nhất. Và chúng ta cần học cách để cạnh tranh, để chiến đấu để vượt qua đối thủ, cuộc sống trở thành cuộc chiến, cuộc đời trở thành bãi chiến trường. Kể cả khi đã trở thành hạng nhất thì lại nảy sinh rất nhiều bài toán mới, vì làm thế nào để giữ được, làm thế nào chiến đấu với các đối thủ mới trẻ hơn, mới hơn. Thứ quần áo là thời trang ngày hôm nay sẽ trở thành lỗi mốt trong ngày mai. Luôn có những sự thay đổi trong mọi lĩnh vực, khoa học, kỹ thuật, xã hội, kinh tế, giáo dục…, luôn có những người dẫn đầu mới, luôn có những kẻ muốn vượt lên bạn.
Nếu bạn không đi theo vòng xoáy của cạnh tranh này, bạn có thể
vui vẻ với vị trí cuối cùng thì chẳng ai muốn làm hại bạn, bạn chỉ luôn có tiến bộ vì bạn chấp nhận và vui vẻ với vị trí cuối cùng. Trong Đạo Đức Kinh,
Lão Tử có nói, “đặt mình ra ngoài thì lại được vào trong, đặt mình ra sau thì
được lên trước”. Người hiểu được quy luật này sẽ là hiểu quy luật về mặt đối lập,
càng khiêm cung, hạ mình thì càng dễ tiến bộ phát triển, càng kiêu ngạo, khinh
người thì càng nhanh sụp đổ. “Trong âm có dương, trong dương có âm”, trong
thành công – dẫu đầu, đã có mầm mống của thất bại – thoái lui. Bao nhiêu sự
thành bại của con người, doanh nghiệp, xã hội , nền văn minh đã chứng minh cho
quy luật này. Càng nhanh thành tựu càng chóng suy tàn. Cây đa, cây đề, càng to
thì bộ rễ càng lớn, nó mọc chậm nhưng sẽ vững vàng. Cây cỏ thì mọc nhanh, nhưng
cũng sớm tàn úa với ngày tháng.
Cuộc đời Tiên sinh Ohsawa là một ví dụ về càng ở cuối thì
càng lên đầu, tiên sinh không sở hữu tiền bạc, không tham chức quyền,
nhưng ngày này, kể cả hàng chục năm sau khi ông chết, những hình ảnh, trí tuệ,
thanh danh cũng ngài vẫn trường tồn, hàng vạn người vẫn biết ơn . Trong khi những
người giàu có nhất nhì thế giới thì mấy ai nhắc đến họ khi nhắm mắt, ai thắp
hương, nhớ đến họ trong ngày giỗ. Ở Việt Nam, hàng năm những người thực dưỡng vẫn
tổ chức ngày giỗ của ông, để tri ân, để nhớ đến những bài học, tưởng nhớ đến
trí tuệ, bài học và cuộc đời của ông. Ông đặt mình ở cuối cùng, để phục vụ nhân
sinh, để cứu độ nhân loại, vì vậy ông trở thành hàng đầu vĩnh viễn.
Không chỉ bao gồm cảm giác vui vẻ chớp loáng, ngắn ngủi mà là sự vui sướng tự tại, bền bỉ nhờ thân thể khỏe mạnh, trí phán đoán cao, thấu hiểu trật tự vũ trụ, có đủ năng lực để thực hiện mọi ước mơ và hoài bão. Người hạnh phúc là tự do khỏi bệnh tật, tiền bạc, định kiến. Họ trực nhận bản chất của vũ trụ, thực hành theo con đường để tiếp chạm với thực tại thể vũ trụ để hạnh phúc vĩnh cửu, tự do tuyệt đối. Hạnh phúc là mục đích tối thượng khi thực hành thực dưỡng
Bài tiếp: 7 TIÊU CHUẨN CỦA SỨC KHỎE