Phần 4: Thực hành thực dưỡng

Trong việc thực hành chế độ ăn uống thực dưỡng, điều thắc mắc trước tiên là làm sao bảo đảm được nguồn cung cấp thực phẩm sạch, không có chất hóa học. Điều này phải cần đến sự nhận thức và cố gắng của toàn xã hội, trước hết là những nhà sản xuất nông nghiệp, những nông gia. Ở phương Tây đang có sự phát triển những nông trại chỉ sử dụng toàn phân hữu cơ và không sử dụng những thuốc trừ sâu rầy bằng hóa chất. Ở nước ta, từ lâu chúng ta đã biết đến rau sạch, rau an toàn. Gần đây, từ năm 2003 một nhóm nhà khoa học thuộc Liên hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam đã phối hợp với Viện Di truyền Nông nghiệp và Trung tâm Nghiên cứu cây đặc sản, đã nghiên cứu trồng lúa sạch, không sử dụng phân hóa học, không dùng thuốc trừ sâu mà vẫn đảm bảo được năng suất và phẩm chất hạt gạo. Được biết lần đầu tiên gạo sạch đã được giới thiệu và bày bán tại Hội chợ Công nghiệp và Thiết bị Bắc Trung Bộ tổ chức tại Nghệ An vào tháng 5 năm 2005. Dù sao nguồn thực phẩm sạch vẫn còn là vấn đề khó giải quyết ở nhiều nơi, tạm thời chúng ta phải bằng lòng với giải pháp dùng thực phẩm toàn phần có sẵn trên thị trường.

Một khó khăn khác là thức ăn thô thường ăn không ngon miệng. Tất cả thành công đạt được đều cần đến sự nỗ lực. Sức khỏe và hạnh phúc cũng vậy. Điểm quan trọng là sự cố gắng và sáng tạo của những người nội trợ trong việc lựa chọn và chế biến thức ăn. Riêng về phần thức ăn chính, người cao tuổi có thể chọn nếp lức thay cho gạo lức. Nếp lức mềm, dẻo, dễ ăn hơn gạo lức. Ở nước ta nhiều nơi có sẵn nguồn bắp dồi dào.

Ngô(Bắp trái) là nguồn thực phẩm quý giá có tính toàn phần và giá trị bổ dưỡng. Bắp tươi có thể luộc nguyên trái hoặc dùng dao bào thái mỏng để nấu canh, nấu cháo…. Một nguồn thực phẩm quan trọng khác cũng thường được nhắc đến là mè.

Mè hạt nhỏ, dương tính cao lại chứa nhiều chất đạm và những acid amin thiết yếu cho cơ thể. Mè có hàm lượng Selenium rất cao có tính năng chống ung thư. Theo y học cổ, mè là một vị thuốc hàng thượng phẩm. Mè có vị ngọt, tính bình, không độc. Mè có tác dụng ích gan, bổ thận, nuôi huyết, nhuận táo: là thuốc bổ huyết, ích khí, có thể bồi bổ ngũ tạng, làm bền gân cốt, sáng tai mắt, quên đói, sống lâu.

Ngoài ra những người nội trợ có thể lựa chọn và thay đổi thức ăn hàng ngày trong số những thực phẩm có sẵn trong vùng phù hợp với những nguyên tắc phổ quát của Thực dưỡng và đáp ứng được những nhu cầu cơ bản của cơ thể. Riêng đối với một số bệnh được đánh giá là cực âm, nhất là bệnh ung thư, Giáo sư Oshawa khuyên nên triệt để dùng các loại hạt (gạo lứt, lúa mạch đen, ngô(bắp), kê, hạ hướng dương, mè, đậu đỏ, đậu đen…) và cố gắng hạn chế tối đa các loại rau quả, vì rau quả tươi hầu hết đều thuộc âm tính, ngoại trừ các loại rau có vị đắng, rau có lá nhỏ hoặc những loại có màu vàng, màu đỏ.

Một số người cho rằng chế độ ăn Thực dưỡng sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng, chủ yếu là thiếu chất đạm. Có lẽ suy nghĩ này bắt nguồn từ tên gọi “gạo lứt muối mè”. Thực ra, ăn theo Thực dưỡng không chỉ có gạo lức và muối mè. Chưa kể đến việc trong ngũ cốc thô có chứa lượng chất đạm, sinh tố và khoáng chất nhiều hơn hẳn so với ngũ cốc tinh chất, những người thực hành Thực dưỡng đều được khuyên nên thay đổi tập hợp thức ăn vào hàng ngày trong số những loại ngũ cốc, các loại đậu và rau củ có sẵn.

Tính đa dạng của khẩu phần ăn vừa giúp ngon miệng vừa tránh được sự thiếu hụt các loại acid amin hoặc vi chất nhất định do ăn thường xuyên một loại thực phẩm nhất định. Vào năm 1972 bác sĩ Frederick Stare ở trường đại học Harvard đã tiến hành một cuộc thí nghiệm về dinh dưỡng trên những nhóm người ăn chay. Ông nhận thấy tất cả các nhóm đều đã cho rằng có nhiều người suy dinh dưỡng ở những nước nghèo không phải vì những người này không ăn thịt mà do họ không đủ thực phẩm để ăn.

Khẩu phần ăn của họ không những thiếu về lượng mà còn đơn điệu về chủng loại nên không tập hợp được đủ các chất cần thiết. Về mặt này có thể nói Thực dưỡng là một chế độ ăn chay lý tưởng vì ngay cả ở thực đơn nghiêm ngặt nhất không bao gồm thịt trắng và cá – thì chế độ ăn này vẫn tận dụng được phần thô của ngũ cốc và lưu ý đến yếu tố cân bằng Âm – Dương, những điều mà chế độ ăn chay thông thường không quan tâm đến.

Trên đây là bản phác thảo tổng quát chế độ ăn uống theo Thực dưỡng trong những trường hợp bình thường cho yêu cầu dưỡng sinh để phòng ngừa những căn bệnh “nhà giàu”, nhưng căn bệnh của thời đại công nghiệp như béo phì, tiểu đường, ung thư, huyết áp cao, tim mạch. Người thực hành có thể gia giảm tùy theo khẩu vị, điều kiện làm việc, khí hậu…

Tác giả: Lương y Võ Hà (Chủ biên)

Sách: Chữa bệnh không dùng thuốc – Giải pháp cho những bệnh mãn tính của xã hội hiện đại

Phần 1: Thực dưỡng là gì?

Phần 2: Một số nguyên tắc ăn uống theo phương pháp thực dưỡng

Phần 3: Hai nguyên tắc giúp sống trường thọ của thực dưỡng

Phần 4: Một số lưu ý cơ bản khi bắt đầu thực hành thực dưỡng

BÀI 1: SỨC KHỎE LÀ TÀI SẢN LỚN NHẤT